1) Konutlarda; pencerelerde, aydınlıklarda, oda bölmelerinde, paravanlarda, duvar panolarında, abajurlarda ve kapılarda yer almaktadır.
2) Fabrikalarda; hizmet binalarında, dinlenme-eğlenme tesislerinde, yemek-oyun salonlarında, yönetici, müdür odalarında yer almaktadır.
3) Otellerde; dış mekan ve aydınlatma panolarında, giriş kapılarında, lobilerde, banyo, yemek, eğlence salonlarında, odaların aydınlatma elemanlarında paravanlarda kullanılmıştır.
4) Ayrıca cami, eğlence yerleri, spor salonları, devlet kurum ve dairelerinde, okullarda, sanat galerilerinde istasyon bekleme salonları gibi yerlerde kullanılmaktadır.
Anadolu uygarlıklarından elde edilen cam işçiliğinin en seçkin örnekleri günümüzde "cam"ın tarihi gelişimi konusuna ışık tutmaktadır. Çeşitli model ve formlarda vitray, Selçuklular
döneminde geliştirilmiştir.
Osmanlı İmparatorluğu döneminde İstanbul'un fethiyle camcılığın
merkezi bu kent olmuştur. Çeşm-i bülbül, Beykoz işi bu dönemden günümüze ulaşabilen tekniklerden
bazılarıdır.
Anadolu'da camın ilk kez gözboncuğu olarak üretimi İzmir-Görece köyündeki ustalar tarafından gerçekleştirilmiştir. Anadolu'nun her tarafında temelinde nazar inancı olan cam boncukları
görmek mümkündür.
Nazarlık yoluyla canlı veya nesneye yönelen bakışların dikkatinin başka bir
nesneye yöneleceğine inanılır. Bu nedenle nazar boncuğundan yapılan nazarlıklar canlının veya
nesnenin görünen bir yerine takılır.
.
Vitray aslen antik dönem Doğu Akdenizi’nden geliyor. O dönemde yapılan kalın ve küçük boyuttaki camlar, mermerler, bronzlar ve küçük cam parçaları ile bu sanat ortaya çıkar.
Ancak, en eski boyalı Vitray örnekleri
9. ve 10. yüzyıllarda bulunmuştur. Avrupa’da Vitray’lar en yoğun gotik dönem eserlerinde, katedrallerde, saraylarda, büyük konaklarda görülür.
12. yüzyılda Avrupa mimaride Roma
stili yerine Gotik tarz egemen olmuş.
Bu yeni mimaride geniş pencere boşlukları bulunduğundan bu pencereleri örtmek için renkli cam paneller kullanılmaya başlanır.
Gereken malzemeler.
1. Renkli camlar.
2. Cam pensesi.
3. Elmas cam kesici.
4. Bakır folye(.7/32)
5. 100-150 wat havya.
6. Kullanılacak desen.
7. Rodaj makinesı yada ince dişli törpü.
8. İnce uçlu ispirtolu koyu renkli kalem.
9. Lehim suyu.
10. 60/40 lehim teli.
11. İnce bir fırça.
12. Beyaz kalın karton.
13. Kurşun kalem.
14. Selülozik tiner.
15. Göztaşı tozu.
16. Eldiven.
17. Makas(tiffany makası)
18. Çekiç
19. Cam çivisi.
20. Eskiz kağıdı
21. Karbon kağıdı.
22. Pamuklu bez parçası.
23. Sunta zemin.
24.Gözlük.
25. Maske.
UYGULAMA:
Öncelikle yapılacakdesen eskiz kağıdına çizilir.Bu eskiz kağıdının altına karbon konulup,kartonun üzerine çizilip kalke edilir.Daha sonra çizilen desen isteğe bağlı olarak renklendirildikten sonra kartonun üzerine kaç adet cam var ise numaralandırılır.Aynı numaralarıda eskiz kağıdını üzerine yazmamız gerekmektedirki bu eskiz kağıdı bizlere vitray birleşimi için şablon görevini görecektir.
Karton ve eskiz şablonomuz hazır olduğuna göre, makas ile kartona çizilen çizginin tam ortasından keseriz.Kestiğimiz şablonları hangi renge belirlemişsek renkli camların üzerine ispirtolu kalem ile çizeriz.Bu arada aynı zamanda şablon numalarını çizdiğin camların üzerlerinede yazmayı unutmayın.Çizme işlemi bittikten sonra elmas yardımı ile camları dikkatçe kesilir.Camlar çapaklı çıkacaktır.Bu çapaklar rodaj makinesı yada ince dişli törpü ile düzeltilirki imkanlar doğrultusunda makbulu rodaj makinesidir. Düzeltilen camlar kurulanır.
Kurulanan camları biraz ısıtmakta fayda vardır.Nedeni cama saracağımız bakır folye özellikle ilk yapılan işlerde bizlere çok yardımcı olur.
Isıtılan camlar soğumadan bakır folyeye ortalandıktan sonra her iki tarafına parmaklarımız yardımı iyice yapıştırmak suretiyle sıvazlarız.Daha sonra ispirtolu kalemin çizilen ağzını aksi istiketindeki ucu ile ezeriz.Bakır folye işi bittikten sonra camları bir araya getiririz.Camların sağa ve sola gitmesini engellememiz için cam çivileri ile zemine tutturulur.Daha sonra havyamızı iyice ısıttıktan sonra lehim suyunu bakırların üzerine çok olmamak kaydıyla süreriz.Isınan havyamızın yardımıyla lehimimizi folyelerin üzerlerine eritme suretiyle lehim işlemini yaparız.
Lehim işlemi bittikten sonra çiviler çıkarılır ve aynı işlemi vitrayımızın arkasına aynı lehim işlem yapılır.Böylece vitrayımızın hem önü hem arkasının lehim işlemi bitmiş olur.
Sıra temizleme işine gelir.Bu işlem ya vitrayımızı pamuklu bez ile deterjanlı bir su ile suyun altında yada yine pamuklu bir bez ile çok az olası şartıyle selülozik tiner ile silinir.
Temizlik işi bittikten isteğe bağlı olarak lehim olan yerler ya aynı renk olur yada hafif bakır rengi vermek istenirse su ile karıştırılan göz taşı ile aynı şekilde sünger parçası ile silinir.Bu işlem renk değişene kadar tekrarlanır.Bu işleme aynı zamanda patinada denir. Son işlem olarakta temiz bir pamuklu bez ile iyice parlatılana kadar silinir.
Böylece vitrayımız bitmiş olur.Ben sizin yerininde olsam yaptığınız vitray her ne ölçüde olursa olsun bu işin sonunda vitrayınızı karşınıza koyun ve bir fincan çay yada kahve alın elinize içerek bu işin keyfini çıkarın.Elinize sağlık yaptığınız az bir iş değil.Bence biraz el becerisi, azim ve istek olduktan sonra yapılmayacak hiçbir şey yok bu dünyada…….
ZAİM ŞENGÜN.
FAYDALI BİLGİLER:
Öncelikle cam taşlama işinde mutlaka gözlük takılmalı çünkü göze camın çapakları kaçabilir çok tehlikeli olabilir.Lehimleme ve patina işinde ise hem eldiven hemde maske takılmalıdır .Bu işlemler dokunduğumuzda ellerimize, sürekli soluduğumuzda ise burun ve akciğerlerimize zarar verir.
Kullanıcak lehim 60 kalay,40 kurşun karışımı olursa lehim yapmak işi kolaylaşır.Daha akıcı olur
Her ihtimale karşı yanınızda pamuk,yara bantı ve alkol gibi ilkyardım içeren malzemeler bulundurun. Unutmadan bu bilgiler tamamıyle bilgilendirme amaçlıdır.
Daha fazla bilgi ve ayrıntılar için Nüans vitray / Zaim Şengün ile irtibata geçebilirsiniz...
The glass used in stained glass is colored in the manufacturing process by the addition of salts that cause it to take on particular colors. Then the glass is made into sheets, from which individual pieces can be cut with glass cutting tools. The glass sheets can be made in a variety of textures, and the uneven or pebbly surface of some stained glass sheets gives the resultant picture a jeweled look when light passes through it.
Although stained glass windows, whether for church or home, are the most common form of stained glass artwork, it is also used for decorator features. The famous lamps of Louis Tiffany are examples of stained glass artworks that are much admired and imitated today. Tiffany added opaque or milky glass to the stained glass palette, which greatly increased the effects that could be achieved. Today, stained glass art is a popular hobby, and many people enjoy cutting and fitting together pieces of colored glass to form attractive pictures both large and small. When a piece of stained glass art is small and meant to be displayed in the window where it catches the sun, it is often called a suncatcher.
